در دنیای امروز الکتریسیته دارای نقش اساسی است که نمی‌توان از تاثیر آن بر زندگی ما غافل شده و آن را نادیده گرفت. کابل‌ها از مهم‌ترین اجزای سیستم‌‌های برقی به شمار می‌روند که وظیفه آن‌ها انتقال انرژی الکتریکی مورد نیاز به مراکز مختلف خواهد بود. کابل‌ها با توجه به نوع ساختار، ولتاژ، کاربرد و عایق بودن خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که از مهم‌ترین این انواع می‌توان به کابل فشار قوی و کابل‌های فشار ضعیف اشاره کرد. در این مقاله به بررسی کامل این دو کابل و تفاوت این دو میپردازیم.

کابل فشار قوی چیست؟

کابل فشار قوی به کابلی گفته می‌شود که برای انتقال و توزیع انرژی الکتریکی در ولتاژهای بالا (معمولاً از ۱ کیلوولت به بالا) استفاده می‌شود. این کابل‌ها قادر به تحمل ولتاژهای بسیار زیاد (حتی تا ۵۰۰ کیلوولت یا بیشتر) هستند و در شبکه‌های انتقال برق، پست‌های فشار قوی و صنایع سنگین کاربرد دارند. اگر میخواهید به طور کامل راجب کابل فشار قوی بدانید مقاله آن را مطالعه کنید.

کاربردهای کابل فشار قوی

انتقال انرژی از نیروگاه‌ها به پست‌های تبدیل: جهت کاهش تلفات انرژی در مسافت‌های طولانی.

توزیع برق در شهرها و مناطق صنعتی:برای تغذیه شبکه‌های برق شهری و صنایع بزرگ.

اتصال بین پست‌های برق: در سیستم‌های انتقال هوایی (Overhead) یا زمینی (Underground).

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی: در تأسیسات حساس که نیاز به برق با ولتاژ بالا دارند.

سیستم‌های ریلی و مترو: برای تغذیه قطارهای برقی و سیستم‌های تراموا.

مزایای کابل فشار قوی

قابلیت انتقال قدرت بیشتر: مناسب برای انتقال انرژی در مسافت‌های طولانی.

عمر طولانی: با طراحی مناسب و مواد باکیفیت، این کابل‌ها می‌توانند دهه‌ها عمر کنند.

کاهش تلفات انرژی: انتقال برق با ولتاژ بالا باعث کاهش جریان و در نتیجه کاهش تلفات حرارتی (اثر ژول) می‌شود.

امنیت بالاتر در برخی موارد: نصب زیرزمینی این کابل‌ها نسبت به خطوط هوایی، خطر برخورد با اشیا یا عوامل جوی را کاهش می‌دهد

معایب کابل فشار قوی

هزینه بالا: به دلیل عایق‌بندی پیچیده و مواد مورد استفاده، قیمت این کابل‌ها بسیار بیشتر از کابل‌های فشار ضعیف است.

 نیاز به تجهیزات خاص برای نصب و تعمیر: تعمیر و نگهداری این کابل‌ها تخصصی و پرهزینه است.

خطرات ایمنی: در صورت آسیب دیدن عایق، امکان تخلیه الکتریکی خطرناک وجود دارد.

انعطاف‌پذیری کم: به دلیل ضخامت و ساختار محکم، انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به کابل‌های فشار ضعیف دارند.

انواع کابل فشار قوی

کابل‌های زمینی (Underground): برای نصب در زیر خاک یا کانال‌های مخصوص. دارای لایه‌های محافظ فلزی و عایق XLPE یا روغنی.

کابل‌های هوایی (Aerial): برای نصب روی دکل‌ها و تیرهای برق. دارای هسته فولادی برای تحمل کشش.

کابل‌های زیردریایی (Submarine): برای انتقال برق بین جزایر یا سواحل. مقاوم در برابر آب شور و فشار عمق.

کابل فشار ضعیف چیست؟

کابل فشار ضعیف به کابلی گفته می‌شود که برای انتقال و توزیع انرژی الکتریکی در ولتاژهای پایین (معمولاً تا ۱۰۰۰ ولت) استفاده می‌شود. این کابل‌ها در مصارف خانگی، تجاری و صنعتی سبک کاربرد دارند و به دلیل انعطاف‌پذیری و قیمت مناسب، پراستفاده‌ترین نوع کابل هستند.

کاربردهای کابل فشار ضعیف

تأسیسات ساختمانی: سیم‌کشی داخلی ساختمان‌ها (روشنایی، پریزها، کلیدها).

سیستم‌های روشنایی: کابل‌های روشنایی خیابانی و داخلی.

لوازم خانگی و الکترونیکی: اتصال یخچال، تلویزیون، کامپیوتر و سایر دستگاه‌ها.

صنایع سبک و کارگاه‌ها: تغذیه موتورهای کوچک، دستگاه‌های جوش و کنترل.

شبکه‌های ارتباطی و دیتا:کابل‌های مخابراتی، اترنت (مانند Cat6) و سیستم‌های امنیتی.

مزایای کابل فشار ضعیف

هزینه کم: نسبت به کابل‌های فشار قوی، قیمت بسیار پایین‌تری دارد.
انعطاف‌پذیری بالا: نصب و جابه‌جایی آن آسان است.
ایمنی بیشتر: خطر برق‌گرفتگی شدید کمتر است (البته همچنان خطر اتصال کوتاه وجود دارد).
تنوع بالا: در سایزها و انواع مختلف (تک‌رشته، چندرشته، افشان، مفتولی) تولید می‌شود.
تعمیر و نگهداری آسان: نیازی به تجهیزات خاص برای نصب یا تعمیر ندارد.

معایب کابل فشار ضعیف

عدم امکان انتقال قدرت بالا: برای انتقال انرژی در مسافت‌های طولانی یا توان‌های بالا مناسب نیست.
تلفات انرژی بیشتر: در جریان‌های بالا، تلفات حرارتی (اثر ژول) افزایش می‌یابد.
حساسیت به اضافه‌بار: در صورت اتصال کوتاه یا overload، سریع‌تر دچار آسیب می‌شود.
نیاز به کابل‌های متعدد در توان‌های بالا: برای مصرف‌کننده‌های پرمصرف، باید از چندین کابل موازی استفاده کرد.

انواع کابل فشار ضعیف

کابل‌های مفتولی (Solid): هادی تک‌رشته، مناسب برای نصب ثابت (مثل سیم‌کشی دیوارها).

کابل‌های افشان (Stranded): هادی چندرشته، انعطاف‌پذیرتر (مثل سیم‌های متحرک دستگاه‌ها).

کابل‌های مقاوم در برابر حرارت (Heat Resistant): برای محیط‌های گرم مانند موتورخانه‌ها.

کابل‌های ضد آب (Waterproof): برای استفاده در فضای باز یا محیط‌های مرطوب.

تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف

به طور کلی تفاوت کابل فشار قوی و ضعیف  با توجه به موارد مختلفی مشخص می‌شود که هر یک دارای شرح حال خاص خود هستند. کابل‌های فشار قوی بر اساس ولتاژ طبقه‌بندی می‌شوند. کابل‌های فشار ضعیف نیز دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به عوامل مختلفی همچون نوع عایق، نوع رسانا، نوع روکش و نوع ولتاژ طبقه‌بندی می‌شوند.

اگر شما بخواهید جریان برقی را با ولتاژ پایین از فاصله‌ای عبور دهید، باید از کابل‌های فشار ضعیف برای آن استفاده کنید. اما اگر قصد عبور جریان برق با ولتاژ بالا و سنگین را دارید باید حتما برای عملکرد بهتر از کابل‌های فشار قوی استفاده کنید.

سطح ولتاژ (ولتاژ نامی)

کابل فشار قوی

برای ولتاژهای بالاتر از ۱ کیلوولت (۱۰۰۰ ولت) طراحی شده است.

معمولاً در محدوده ۱ کیلوولت تا ۴۰۰ کیلوولت یا حتی بیشتر (مثلاً در خطوط انتقال نیرو) استفاده می‌شود.

کابل فشار ضعیف

برای ولتاژهای زیر ۱ کیلوولت (معمولاً تا ۱۰۰۰ ولت) کاربرد دارد.

در مصارف خانگی، تجاری و صنعتی سبک (مثل روشنایی، پریزهای برق و موتورهای کوچک) استفاده می‌شود.

ساختار و عایق‌بندی

کابل فشار قوی

عایق‌بندی ضخیم تر و مستحکم‌ تر (معمولاً از XLPE یا کاغذ آغشته به روغن در کابل‌های قدیمی).

ممکن است دارای لایه‌های محافظ فلزی (مانند شیلد مسی یا نوارهای فولادی) برای جلوگیری از نویز و تخلیه الکتریکی باشد.

در برخی موارد، از گاز SF6 یا عایق‌های مخصوص برای جلوگیری از جرقه استفاده می‌شود.

کابل فشار ضعیف

عایق نازک‌تر (معمولاً PVC یا XLPE).

نیازی به لایه‌های محافظ پیچیده ندارد (مگر در موارد خاص مثل کابل‌های کنترل یا صنعتی).

کاربردها

کابل فشار قوی

انتقال برق از نیروگاه‌ها به پست‌های تبدیل. توزیع برق در شبکه‌های شهری و صنعتی. استفاده در خطوط هوایی یا زیرزمینی برای مسافت‌های طولانی.

کابل فشار ضعیف

توزیع برق در ساختمان‌ها (سیم‌کشی داخلی). اتصال دستگاه‌های الکترونیکی و لوازم خانگی. استفاده در تابلوهای کنترل و سیستم‌های روشنایی

اندازه و وزن

کابل فشار قوی: به دلیل عایق‌بندی و محافظ‌های اضافی، قطر بیشتر و وزن سنگین‌تری دارد.

کابل فشار ضعیف: سبک‌تر و انعطاف‌پذیرتر است.

ملاحظات ایمنی

کابل فشار قوی: خطر شوک الکتریکی شدید و جرقه‌های کشنده دارد. نیاز به نصب حرفه‌ای و رعایت فاصله ایمنی دارد.

کابل فشار ضعیف: خطرات آن کمتر است، اما همچنان ممکن است در صورت اتصال کوتاه یا overload، آتش‌سوزی رخ دهد.

هزینه

کابل فشار قوی: به دلیل مواد به‌کاررفته و تکنولوژی ساخت، گران‌تر است.

کابل فشار ضعیف: مقرون‌به‌صرفه‌تر و در دسترس‌تر است.

کابل‌های فشار قوی و فشار ضعیف، هر کدام وظایف و کاربردهای خاص خود را در انتقال جریان برق دارند. کابل‌های فشار قوی جهت انتقال جریان برق با ولتاژهای بالا به کار می‌روند، در حالی که کابل‌های فشار ضعیف برای ولتاژهای پایین‌تر مناسب‌اند. در این مقاله، تفاوت بین کابل‌های فشار قوی و ضعیف و کاربردهای آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.

شرکت یازپترونوا عرضه کننده کابل و متعلقات کابل، شامل انواع کابل خشکی، دریایی، کابل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های ویژه و کابل اعلام حریق میباشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره می‌توانید با کارشناسان مجرب ما تماس حاصل نمایید.