کابل خودنگهدار به عنوان یک نوآوری مهم در صنعت برق، راهکاری نوین برای انتقال و توزیع انرژی الکتریکی به شمار میرود. این کابلها که ساختاری یکپارچه و مقاوم دارند، نیاز به سیم نگهدارنده جداگانه را از بین برده و به همین دلیل، در مقایسه با روشهای سنتی انتقال برق، مزایای چشمگیری ارائه میدهند.
کابل خودنگهدار چیست؟
هادی فاز: معمولاً نیکلدار یا آلومینیومی با پوشش عایق XLPE یا PE-XL
هادی نول/نگهدارنده مرکزی: معمولا آلیاژ آلومینیوم، گاهی با ترکیبی از فولاد برای افزایش مقاومت کششی
عایق فازها: XLPE با ضخامت تعرفهشده برای هر سطح ولتاژ و استانداردهای محیطی
روکش بیرونی: پلیمر محافظ و پرایم اگزیجر با عملکرد آببندی و مقاومت به UV
ساختار مغناطیسیتی: داخل کابل ممکن است لایههای پیوسته از هادیها و ایزولاتورهای نیمهجامد وجود داشته باشد
انواع کابل خود نگهدار
کابلهای خودنگهدار در شبکههای توزیع برق هوایی مورد استفاده قرار میگیرند و بسته به سطح ولتاژ و کاربرد، به انواع مختلفی تقسیم میشوند.
کابل خودنگهدار فشار ضعیف (LV-ABC)
ولتاژ نامی: تا 1 کیلوولت (معمولاً 400/230 ولت).
ساختار: دارای 4 هسته (3 فاز + نول) یا 2 هسته (فاز + نول)، هستهها به صورت به هم چسبیده (Bundled) و عایقشده با XLPE یا PVC.، برخی مدلها دارای هسته نگهدارنده فولادی در مرکز یا یک هسته تقویتشده برای تحمل وزن. اگر میخواهید درباره کابل فشار ضعیف بیشتر بدانید مقاله آن را مطالعه کنید.
کاربرد: شبکههای روستایی و شهری فشار ضعیف، انشعابات هوایی در مناطق پرتراکم.
کابل خودنگهدار فشار متوسط (MV-ABC)
ولتاژ نامی: معمولاً 6 تا 36 کیلوولت.
ساختار: دارای 3 هسته فاز به صورت جداگانه عایقشده با XLPE، یک هسته نگهدارنده فولادی (حامل مکانیکی) برای تحمل نیروهای کششی، عایقبندی مقاوم در برابر رطوبت و UV.
کاربرد: خطوط انتقال هوایی فشار متوسط در مناطق کوهستانی یا جنگلی، جایگزین کابلهای هوایی قدیمی با سیمهای لخت.
بیشتر بخوانید: انواع کابل اعلام حریق
مزایای کابل خودنگهدار
کاهش خطر برقگرفتگی: تمام هادیها با عایق XLPE یا PVC پوشیده شدهاند، بنابراین احتمال تماس تصادفی با سیمهای برقدار کمتر است.
کاهش آتشسوزی: در صورت اتصال کوتاه یا جرقه، عایقها مانع از انتشار آتش میشوند.
مقاوم در برابر رطوبت، باران و برف: عایقبندی کابل از نفوذ آب جلوگیری میکند.
مقاوم در برابر اشعه UV: روکش کابلها برای استفاده در فضای باز بهینه شده است.
نیاز به تجهیزات کمتر: چون نیازی به سیم نگهدارنده (Messenger Wire) جداگانه ندارد، نصب سادهتر است.
کاهش هزینههای نصب: نیاز به دکلهای کمتوانتر و فاصلههای کوتاهتر بین تیرها دارد.
هادیهای با کیفیت (آلومینیوم یا آلیاژ آلومینیوم): مقاومت الکتریکی کمتر → تلفات ژول کمتر.
کاهش اثر پوستی (Skin Effect): در کابلهای عایقشده، توزیع جریان یکنواختتر است.
عمر مفید 30 تا 40 سال: در مقایسه با کابلهای هوایی لخت، دوام بیشتری در برابر خوردگی و عوامل محیطی دارد.
کمتر مورد حمله پرندگان قرار میگیرد: برخی مدلها دارای روکش ضد پرنده هستند.
نیاز به قطع درختان کمتر: چون فاصله بین تیرها کاهش مییابد، تخریب محیط زیست کمتر است.
معایب کابل خودنگهدار
قیمت بیشتر نسبت به کابلهای لخت: هزینه مواد عایق و ساختار پیچیدهتر، قیمت نهایی را افزایش میدهد.
نیاز به کلمپها و متعلقات مخصوص: برای اتصال و انشعابگیری باید از تجهیزات ویژه استفاده شود.
در برخی موارد، جریان مجاز کمتر از کابلهای زمینی: به دلیل قرارگیری در هوا و محدودیت در خنکشدن، ممکن است در بارهای بالا داغ شود.
اگر نصب به درستی انجام نشود، احتمال آسیب به عایق وجود دارد: کشش بیش از حد یا خمش نادرست باعث ترک خوردن عایق میشود.
عیبیابی مشکلتر از کابلهای لخت: چون هادیها عایق دارند، تشخیص محل اتصالی یا قطعی سختتر است.
کاربرد کابل خودنگهدار
شبکههای توزیع برق: کابلهای خودنگهدار به طور گسترده در شبکههای توزیع برق در مناطق شهری و روستایی استفاده میشوند. این کابلها به دلیل مقاومت بالا در برابر کشش و نیاز کمتر به دکلهای نگهدارنده، به عنوان یک گزینه اقتصادی و مؤثر برای توزیع برق در فواصل طولانی و مناطق مختلف شناخته میشوند.
نصب در مناطق با شرایط سخت آبوهوایی: کابلهای خودنگهدار به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط آبوهوایی مختلف، از جمله رطوبت، برف، باران، و اشعه UV خورشید، برای نصب در مناطق کوهستانی، روستایی و مناطقی که دمای شدید دارند، بسیار مناسب هستند. این کابلها به راحتی در شرایط سخت محیطی عملکرد خود را حفظ میکنند.
شبکههای برق اضطراری: در مواردی که نیاز به نصب سریع شبکههای برق اضطراری وجود دارد، کابلهای خودنگهدار بهعنوان یک گزینه مطلوب مطرح میشوند. این کابلها نصب سریعتری دارند و هزینههای مربوط به دکلهای برق را کاهش میدهند، بنابراین در شرایط بحرانی و نیاز فوری به برق بسیار مفید هستند.
خطوط انتقال برق هوایی: در مناطقی که امکان نصب دکلهای برق وجود ندارد یا هزینههای آن زیاد است، از کابلهای خودنگهدار برای نصب خطوط انتقال برق هوایی استفاده میشود. این کابلها به دلیل تحمل وزن خود، نیازی به تأسیسات پیچیده ندارند و میتوانند بهطور مستقیم بر روی تیرهای برق نصب شوند.
مناطق صنعتی و معادن: در محیطهای صنعتی و معادن که ممکن است خطرات خاصی مانند آسیبهای فیزیکی یا شرایط محیطی سخت وجود داشته باشد، کابلهای خودنگهدار به دلیل ساختار مقاوم و طول عمر بالا انتخاب مناسبی هستند. این کابلها میتوانند بهطور مؤثر انرژی را منتقل کرده و در برابر آسیبها مقاومت نشان دهند.
توسعه شبکههای برقرسانی روستایی: در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، کابلهای خودنگهدار برای گسترش شبکههای برقرسانی به روستاها و نواحی دورافتاده استفاده میشود. نصب این کابلها به دلیل سادگی و نیاز کمتر به زیرساختهای اضافی، یک راهکار اقتصادی برای تأمین برق در مناطق دوردست است.
ویژگیهای کابل خودنگهدار با کیفیت
کابل خودنگهدار مرغوب باید از نظر الکتریکی، مکانیکی و محیطی ویژگیهای خاصی داشته باشد تا در طولانیمدت عملکرد مطمئنی ارائه دهد.
هادی با رسانایی بالا: آلومینیوم خالص (AAAC) یا آلیاژ آلومینیوم-فولاد (ACSR) برای استحکام بیشتر.
جنس عایق: XLPE (پلیاتیلن متقاطع) مقاوم در برابر حرارت (تا 90°C) و اشعه PVC مقرونبهصرفهتر، اما برای محیطهای با دمای بالا مناسب نیست.
مقاومت الکتریکی پایین: تلفات کم در انتقال برق (هادی با مقاومت اهمی پایین)،عایق با ثابت دیالکتریک مناسب برای جلوگیری از نشتی جریان.
انعطافپذیری و مقاومت در برابر کشش: تحمل نیروی کششی بالا (حداقل 10 تا 20 kN برای کابلهای فشار ضعیف)، انعطافپذیری در نصب (قابلیت خمش بدون ترک خوردن عایق).
مقاومت در برابر آب و رطوبت: عایق ضد آب (مطابق استاندارد IEC 60502-2)، عدم جذب رطوبت حتی در مناطق مرطوب و نزدیک دریا.
نشانههای ظاهری کابل باکیفیت: روکش صاف و یکنواخت بدون ترک یا حباب هوا، علامتگذاری واضح روی کابل (ولتاژ نامی، سطح مقطع، استاندارد، تاریخ تولید)، بستهبندی محکم (قرقرههای فلزی یا چوبی با پوشش ضدآب).
بیشتر بخوانید: تاثیر کیفیت سیم و کابل در عملکرد سیستم ها
کابل خودنگهدار با ارائه راهکاری ایمن، مقاوم و کارآمد برای انتقال برق، به یکی از انتخابهای اصلی در توسعه و به سازی شبکههای توزیع تبدیل شده است. مزایای فراوان آن در کاهش خطرات، افزایش ایمنی، کاهش هزینههای نگهداری و بهبود پایداری شبکه، این فناوری را به عنصری حیاتی در زیرساختهای نوین برق تبدیل کرده است.
برای تهیه و خرید کابل میتوانید به سایت شرکت یازپترونوا مراجعه کنید. شرکت یاز پترو نوا عرضه کننده انواع کابل خشکی و کابل دریایی و کابل اعلام حریق میباشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره میتوانید با کارشناسان مجرب ما تماس حاصل نمایید.